ลัทธิขงจื๊อใหม่

 ลัทธิขงจื๊อใหม่ (จีน: 宋明理学 (ซ่งหมิงหลี่เสวฺ) ย่อให้สั้นๆ เป็น 理学 (หลี่เสวฺ)) 

เป็นหลักศีลธรรม จริยธรรม และ อภิปรัชญาในปรัชญาจีน ซึ่งได้รับอิทธิพลจากลัทธิขงจื๊อ และมีต้นกำเนิดโดยหานอวี้ และ หลี่อ้าว (772–841) ในสมัยราชวงศ์ซ่ง และมีความโดดเด่นในช่วงราชวงศ์ซ่งและราชวงศ์หมิง

ลัทธิขงจื่อใหม่เป็นความพยายามที่จะสร้างลัทธิขงจื๊อที่มีเหตุผลและมีรูปแบบทางโลกมากขึ้น โดยการปฏิเสธเรื่องไสยศาสตร์และเรื่องลึกลับซึ่งเป็นองค์ประกอบของลัทธิเต๋าและพุทธศาสนา ที่มีอิทธิพลต่อลัทธิขงจื๊อในระหว่างสมัยราชวงศ์ฮั่นและยุคหลังราชวงศ์ฮั่น ถึงแม้ลัทธิขงจื๊อใหม่จะวิจารณ์ลัทธิเต๋าและพุทธศาสนาก็ตาม แต่แนวคิดทั้งสองสายนี้กลับมีอิทธิพลต่อปรัชญา ซึ่งลัทธิขงจื๊อใหม่ก็ได้ยืมคำศัพท์และแนวคิดบางอย่างจากพุทธและเต๋ามาใช้อธิบายแนวคิดทางอภิปรัชญา อย่างไรก็ตามลัทธิขงจื๊อใหม่ก็แตกต่างจากพุทธศาสนาและลัทธิเต๋าที่อธิบาย อภิปรัชญาซึ่งเป็นแรงกระตุ้นสำหรับการพัฒนาจิตวิญญาณ การสว่างวาบทางปัญญาของศาสนา และความเป็นอมตะ นักปรัชญาขงจื่อใหม่ใช้อภิปรัชญาเป็นแนวทางในการพัฒนาปรัชญาเชิงจริยธรรมอย่างมีเหตุผล

ต้นกำเนิด

ลัทธิขงจื่อใหม่ มีจุดกำเนิดในสมัยราชวงศ์ถัง ปราชญ์ขงจื่อ หานอวี้ และ หลี่อ้าว ถูกมองว่าเป็นบรรพชนของนักปราชญ์ขงจื่อใหม่ในสมัยราชวงศ์ซ่ง โจวตุนอี๋ (1017-1073) นักปรัชญาสมัยราชวงศ์ซ่งถูกมองว่าเป็น "ผู้บุกเบิก" ลัทธิขงจื่อใหม่ที่แท้จริงคนแรก โดยนำหลักอภิปรัชญาของลัทธิเต๋าเป็นกรอบสำหรับปรัชญาจริยธรรมของเขา ลัทธิขงจื่อใหม่เป็นการฟื้นฟูลัทธิขงจื่อแบบดั้งเดิมที่ได้รับการปรับปรุงให้สอดคล้องกับค่านิยมทางสังคมของคนจีนในสมัยราชวงศ์ซ่งและการตอบสนองต่อความท้าทายของปรัชญาและศาสนาของพุทธและเต๋าซึ่งเกิดขึ้นในช่วงราชวงศ์โจวและฮั่น  แม้ว่านักปราชญ์ลัทธิขงจื่อใหม่จะวิจารณ์อภิปรัชญาของพุทธ แต่ลัทธิขงจื่อใหม่ก็ได้ยืมคำศัพท์และแนวคิดจากลัทธิเต๋าและพุทธศาสนาเข้ามาด้วย

หนึ่งในนักปราชญ์ขงจื่อใหม่ที่สำคัญที่สุด คือ จูซี (1130-1200) คำสอนของเขามีอิทธิพลมากจนมีการนำคำสอนของเขามารวมเข้ากับการสอบรับราชการ - บริการเมื่อปี ค.ศ.1314 ถึง 1905 . เขาเป็นนักเขียนที่อุดมสมบูรณ์ และปกป้องความเชื่อของลัทธิขงจื่อของเขาในเรื่องสังคมประสานกลมกลืนและความประพฤติส่วนบุคคลที่เหมาะสม หนึ่งในความทรงจำที่ดีที่สุดของเขาคือหนังสือ "พิธีกรรมครอบครัว" ซึ่งเขาได้ให้คำแนะนำโดยละเอียดเกี่ยวกับวิธีการจัดงานแต่งงาน งานศพ พิธีกรรมในครอบครัว และความเลื่อมใสในบรรพบุรุษ ความคิดของชาวพุทธในไม่ช้าก็ดึงดูดเขาและเขาก็เริ่มโต้แย้งกันในสไตล์ขงจื่อสำหรับการปฏิบัติทางพุทธศาสนาของมาตรฐานทางศีลธรรมขั้นสูง นอกจากนี้เขายังเชื่อว่าการฝึกปฏิบัติเป็นเรื่องสำคัญทั้งในวงการวิชาการและวงการปรัชญา ทั้งการแสวงหาความสนใจแม้ว่างานเขียนของเขาจะเข้มข้นในประเด็นทฤษฎี ซึ่งขึ้นชื่อว่าเขาเขียนบทความมากมายที่พยายามอธิบายว่าความคิดของเขาไม่ใช่ทั้งพุทธหรือเต๋าและรวมถึงการปฏิเสธอย่างรุนแรงของศาสนาพุทธและลัทธิเต๋า

หลังจากยุคซีหนิง (1,070) หวางหยางหมิง (ค.ศ. 1472–1529) ได้รับการยกย่องว่าเป็นนักคิดขงจื่อใหม่ที่สำคัญที่สุด การตีความลัทธิขงจื่อของหวางหยางหมิงปฏิเสธการใช้เหตุผลเชิงทวินิยมในปรัชญาดั้งเดิมของจูซี

มีมุมมองที่แข่งขันกันจำนวนมากภายในชุมชนขงจื่อใหม่ แต่โดยรวมแล้วระบบปรากฏว่ามีความคล้ายคลึงกับทั้งพุทธและลัทธิเต๋า (Daoist) ความคิดในเรื่องเวลาและแนวคิดบางอย่างที่แสดงในคัมภีร์อี้จิง (หนังสือการเปลี่ยนแปลง) ทฤษฎีหยิน - หยาง ที่เกี่ยวข้องกับสัญลักษณ์ไท่จี๋ ( Taijitu ) แม่ลายขงจื่อใหม่ที่รู้จักกันดี คือ ภาพวาดของขงจื่อ พระพุทธเจ้า และ เหลาจื่อ ทุกคนดื่มน้ำส้มสายชูขวดเดียวกัน และภาพวาดที่เกี่ยวข้องกับสโลแกน "คำสอนทั้งสามนี้เป็นหนึ่งเดียว!"

ในขณะที่นักขงจื่อใหม่ มีแนวคิดที่ตรงกันข้ามกับพุทธและเต๋า แต่ลัทธิขงจื่อใหม่กลับควบรวมแนวคิดทางพุทธศาสนาและลัทธิเต๋า แน่นอนพวกเขาปฏิเสธศาสนาพุทธและลัทธิเต๋า หนึ่งในบทความที่โด่งดังที่สุดของหานอวี้ ตัดสินใจที่จะนมัสการพระบรมสารีริกธาตุ อย่างไรก็ตามงานเขียนของลัทธิขงจื่อใหม่ได้ปรับความคิดและความเชื่อของชาวพุทธให้สอดคล้องกับความสนใจของขงจื่อ ในประเทศจีน ลัทธิขงจื่อใหม่ได้รับการยอมรับอย่างเป็นทางการจากการพัฒนาในสมัยราชวงศ์ซ่งจนกระทั่งต้นศตวรรษที่ยี่สิบ และดินแดนในอาณานิคมของจีน ( เวียดนาม และ ญี่ปุ่น ) ล้วนได้รับอิทธิพลจากลัทธิขงจื่อใหม่มานานกว่าครึ่งศตวรรษ 

ปรัชญา

ลัทธิขงจื่อใหม่เป็นปรัชญาสังคมและหลักจริยศาสตร์ที่ใช้แนวคิดทางอภิปรัชญาซึ่งหยิบยืมมาจากลัทธิเต๋า ปรัชญานั้นมีลักษณะที่เห็นอกเห็นใจและมีเหตุผลด้วยความเชื่อที่ว่าเราสามารถเข้าใจจักรวาลได้ด้วยเหตุผลของมนุษย์และขึ้นอยู่กับมนุษยชาติในการสร้างความสัมพันธ์ที่ประสานกลมกลืนกันระหว่างจักรวาลกับปัจเจกบุคคล 

หลักเหตุผลของลัทธิขงจื่อใหม่มีความตรงกันข้ามกับเรื่องมหัศจรรย์ของพุทธศาสนานิกายเซนที่โดดเด่นในยุคก่อนหน้านี้ จัน ต่างจากพุทธศาสนิกชนและปราชญ์ลัทธิขงจื่อใหม่เชื่อว่าความเป็นจริงมีอยู่จริงและสามารถเข้าใจได้ด้วยมนุษย์ แม้ว่าการตีความของความเป็นจริงจะแตกต่างกันเล็กน้อยอันขึ้นอยู่กับสำนักของลัทธิขงจื่อใหม่

จิตวิญญาณของลัทธิขงจื่อใหม่แบบเน้นเหตุผลมีความตรงกันข้ามกับรหัสยนัยของพุทธศาสนา แต่ทว่าพุทธศาสนาเน้นย้ำถึงความเป็นสุญญตาของสรรพสิ่ง ส่วนลัทธิขงจื่อใหม่เน้นย้ำถึงความเป็นจริง พุทธศาสนาและลัทธิเต๋ามองว่าการดำรงอยู่ออกไปและกลับเข้าสู่ภาวะการไม่ดำรงอยู่ ลัทธิขงจื่อใหม่คำนึงถึงความเป็นจริงในฐานะที่เป็นการทำให้เป็นความจริงขั้นสูงสุด ชาวพุทธและชาวเต๋าเน้นการทำสมาธิและความเห็นแจ้งในเหตุผลขั้นสูงสุด ในขณะที่นักขงจื่อใหม่เลือกที่จะใช้เหตุผลตามหลักการ

ความสำคัญของ "หลี่" (理) ในลัทธิขงจื่อใหม่ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวของจีนซึ่งมีชื่อเรียกว่า "การศึกษาหลี่"

สำนักต่างๆ

ลัทธิขงจื่อใหม่ เป็นประเพณีทางปรัชญาที่มีความแตกต่างและแบ่งออกเป็นสองสำนักย่อย

การจำแนกแบบสองสำนักกับการจำแนกแบบสามสำนัก

ในยุคกลางของจีน กระแสความคิดของลัทธิขงจื่อใหม่ได้รับการขนานนามว่า "สำนักเต๋า" ได้จัดแบ่งโดยนักปรัชญาที่มีนามว่า ลู่จิ่วหยวน ซึ่งเป็นนักเขียนนอกรีตที่ไม่ใช่ขงจื่อ อย่างไรก็ตามในศตวรรษที่ 15 นักปรัชญาชื่อดังอย่างหวังหยางหมิงได้รับอิทธิพลจากลู่จิ่วหยวนและได้วิพากษ์แนวคิดบางส่วนที่เป็นรากฐานของสำนักเต๋า แม้ว่าจะไม่ได้ปฏิเสธแนวคิดทั้งหมดก็ตาม . การคัดค้านเกิดขึ้นกับปรัชญาของหวางหยางหมิงภายในช่วงชีวิตของเขาและไม่นานหลังจากที่เขาเสียชีวิต เฉินเจี้ยน (ค.ศ. 1497–1567) ได้จัดกลุ่มหวางร่วมกับลู่ในฐานะนักเขียนนอกรีต  ดังนั้นลัทธิขงจื่อใหม่จึงแบ่งออกเป็นสองสำนักที่แตกต่างกัน สำนักที่ยังคงโดดเด่นตลอดยุคกลางและยุคใหม่ตอนต้น เรียกว่า "สำนักเฉิง-จู" เพื่อแสดงความยกย่องในตัวของเฉิงอี้ เฉิงฮ่าว และ จูซี สำนักที่ไม่ค่อยโดดเด่นและอยู่ตรงกันข้ามกับสำนักเฉิง-จู คือ สำนักลู่-หวาง เพื่อแสดงความยกย่องต่อลู่จิ่วหยวน และ หวางหยางหมิง

นักปรัชญาขงจื่อสมัยใหม่ที่มีแนวคิดตรงกันข้ามกับสองสำนักนี้ คือ โหมวจงซาน ซึ่งได้โต้แย้งว่ามีสำนักขงจื่อใหม่สำนักที่สาม นั่นคือ สำนักหู-หลิว ตามคำสอนของ หูหง (1106–1161) และ หลิวจงโจว (1578-1645) โหมวได้กล่าวว่าความสำคัญของสำนักที่สามนี้เป็นตัวแทนสายตรงของผู้บุกเบิกลัทธิขงจื่อใหม่ อย่าง โจวตุนอี๋ จางจ๋ายและเฉิงฮ่าว ยิ่งไปกว่านั้น การรวมตัวกันของสำนักหู-หลิวกับสำนักลู่-หวางก่อให้เกิดกระแสหลักของลัทธิขงจื่อใหม่อย่างแท้จริงแทนที่สำนักเฉิง-จู กระแสหลักเป็นตัวแทนการกลับไปสู่คำสอนของขงจื่อ เมิ่งจื่อ จงยง และข้อคิดจากคัมภีร์อี้จิง ดังนั้นสำนักเฉิง-จู จึงเป็นเพียงสาขาย่อยที่อยู่บนพื้นฐานของการเรียนรู้ที่ยิ่งใหญ่ และเน้นการศึกษาทางปัญญาเกี่ยวกับการศึกษาของปราชญ์ 

สำนักเฉิง-จู

การกำหนดแนวคิดลัทธิขงจื่อใหม่ของจูซี มีดังนี้ เขาเชื่อว่า วิถี (道 - เต้า ) แห่งสวรรค์ (天 - เทียน) จะแสดงผ่านหลักการหรือหลี่ (理) แต่ถูกปกคลุมด้วยสสารหรือชี่ (气) แนวคิดนี้ได้อิทธิพลมาจากระบบแบบพุทธของเวลาซึ่งแบ่งสิ่งต่าง ๆ ออกเป็นหลักการ (理 - หลี่) และหน้าที่ (事 - ชื่อ) ในหลักการของลัทธิขงจื่อใหม่ หลี่ มีความบริสุทธิ์และสมบูรณ์แบบในตัวมันเอง แต่ด้วยการเกิดขึ้นของชี่ ซึ่งอยู่บนพื้นฐานของอารมณ์ความรู้สึกและความขัดแย้ง ธรรมชาติของมนุษย์เดิมนั้นดี แต่นักปรัชญาขงจื่อใหม่ได้ถกเถียงกัน (ตามแนวคิดของเมิ่งจื่อ) แต่การกระทำที่ไม่บริสุทธิ์จะทำให้มีความบริสุทธิ์ ซึ่งจำเป็นสำหรับการชำระหลี่ให้บริสุทธิ์ อย่างไรก็ตาม ลัทธิขงจื่อใหม่ไม่เชื่อในโลกภายนอกที่ไม่เกี่ยวข้องกับโลกของสสารซึ่งตรงกันข้ามกับพุทธศาสนาและปรัชญาเต๋า นอกจากนี้ลัทธิขงจื่อใหม่โดยทั่วไปปฏิเสธความคิดของการกลับชาติมาเกิดและความคิดที่เกี่ยวข้องของกรรม

นักปรัชญาขงจื่อใหม่แต่ละคนต่างมีความคิดที่แตกต่างกัน จูซีเชื่อในเก๋ออู้ (格物) หรือการตรวจสอบหาความจริง รูปแบบทางวิชาการของวิทยาศาสตร์แห่งการสังเกตอยู่บนพื้นฐานของแนวคิดที่ว่าหลี่ดำรงอยู่ในโลก

สำนักลู่-หวาง

หวางหยางหมิง (หวังโซ่วเหริน) เป็นนักปรัชญาขงจื่อใหม่ที่มีอิทธิพลมากที่สุดคนที่สอง เขาได้สรุปว่า: ถ้า หลี่ อยู่ในทุกสิ่งและอยู่ในจิตใจเพียงหนึ่งเดียว ก็จะไม่มีที่ไหนดีไปกว่าตัวเองในใจ วิธีที่เขาชอบกระทำนั่นคือ นั่งด้วยความสงบ (จิ้งจั้ว) ซึ่งมีการปฏิบัติที่คล้ายคลึงกับซาเซ็น หรือ การทำสมาธิแบบเซน (Zen) หวางหยางหมิงพัฒนาความคิดความรู้โดยกำเนิด โดยโต้แย้งเหตุผลว่ามนุษย์ทุกคนมีความรู้ติดตัวมาตั้งแต่แรกเกิดซึ่งสามารถแยกความแตกต่างระหว่าง ความดี กับ ความชั่ว ได้ ความรู้ดังกล่าวสามารถหยั่งรู้ได้เอง และไม่ต้องใช้เหตุผล ความคิดที่ปฏิวัติเหล่านี้ของหวางหยางหมิงจะสร้างแรงบันดาลใจให้กับนักคิดชาวญี่ปุ่นที่มีชื่อเสียงอย่าง โมะโตริ โนรินางะ ผู้ซึ่งถกเถียงว่าเพราะเทพเจ้าในศาสนาชินโต ชาวญี่ปุ่นจึงมีความสามารถในการแยกแยะความดีและความชั่วโดยปราศจากการใช้เหตุผลที่ซับซ้อน สำนักแห่งความคิดของหวางหยางหมิง (Ōyōmei-gaku - โอโยเม งะขุ) ได้จัดเตรียมแนวคิดบางส่วนซึ่งเป็นพื้นฐานทางอุดมการณ์สำหรับซามูไรบางคนที่พยายามแสวงหาและไล่ตามการกระทำโดยอาศัยสัญชาตญาณมากกว่านักวิชาการ เช่นนี้จึงเตรียมพื้นฐานทางปัญญาสำหรับการกระทำทางการเมืองที่รุนแรงของซามูไรระดับล่างในทศวรรษที่ผ่านมาก่อนยุคเมจิ อิชิน (1868) ซึ่งอำนาจโทคุงาวะ (1600–1868) ถูกโค่นล้ม

ลัทธิขงจื่อใหม่ในเกาหลี

ในเกาหลียุคโชซอน ลัทธิขงจื่อใหม่ได้ก่อตั้งขึ้นในฐานะอุดมการณ์ของรัฐ การยึดครองคาบสมุทรเกาหลีโดยอาณาจักรต้าหยวน ได้นำสำนักขงจื่อใหม่ของจูซีเข้าสู่เกาหลี  ลัทธิขงจื่อใหม่เริ่มเข้ามาในเกาหลีโดยอัน-ฮยาง ในยุคราชวงศ์โครยอ[ต้องการอ้างอิง] เขาแนะนำลัทธิขงจื่อใหม่ในยุคศตวรรษสุดท้ายของสมัยอาณาจักรโครยอและได้รับอิทธิพลจากราชวงศ์หยวนของพวกมองโกล

นักวิชาการเกาหลีหลายคนได้ไปเยือนจีนในสมัยราชวงศ์หยวนและอัน-ฮยางก็เป็นหนึ่งในนั้น ในปี ค.ศ.1286 เขาได้อ่านหนังสือของจูซีในเมืองเยี่ยนจิง (ปักกิ่งในปัจจุบัน) และรู้สึกประทับใจมาก เขาจึงถอดความจากหนังสือทั้งหมดและนำกลับมาเกาหลีด้วย อันเป็นแรงบันดาลใจอย่างมากต่อปัญญาชนชาวเกาหลีในเวลานั้น และผู้มีอำนาจมาจากชนชั้นกลางและทำให้องค์กรทางศาสนาจำนวนมาก (อย่างเช่น พุทธศาสนา) เกิดความกระจ่าง และชนชั้นสูงรุ่นเก่าได้นำลัทธิขงจื่อใหม่มาใช้ ปัญญาชนของลัทธิขงจื่อใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้นใหม่เป็นกลุ่มผู้นำที่มุ่งล้มล้างราชวงศ์โครยอ

หลังจากการล่มสลายของราชวงศ์โครยอ และการก่อตั้งราชวงศ์โชซอนโดย อีซอง-กเยฺ ในปี ค.ศ.1392 ลัทธิขงจื่อใหม่ได้กลายมาเป็นอุดมการณ์ของรัฐ พุทธศาสนาและศาสนาอื่นถือว่าเป็นอันตรายต่อลัทธิขงจื่อใหม่ ดังนั้น ศาสนาพุทธจึงถูกจำกัด และถูกก่อกวนโดยโชซอนเป็นครั้งคราว เมื่อลัทธิขงจื่อใหม่สนับสนุนการศึกษา โรงเรียนลัทธิขงจื่อใหม่จำนวนหนึ่ง (서원 ซอวอน และ향교 ฮยฺงกฺโย) ได้ก่อตั้งขึ้นทั่วอาณาจักร และผลิตนักวิชาการจำนวนมาก รวมถึงโชกวางโจ (조광조, 趙光祖, 1482-1520 ), อี-ฮวฺง (이황, 滉; นามปากกา ทเวฺกเยฺ 퇴계, 退溪; 1501–1570) และ อีอี (이이, 李珥; 1536–1584)

ในช่วงต้นศตวรรษที่ 16 โชกวางโจพยายามที่จะปฏิรูปโชซอนให้เป็นสังคมขงจื่อใหม่ในอุดมคติด้วยชุดการปฏิรูปหัวรุนแรงจนกระทั่งเขาถูกประหารชีวิตในปี 1520 อย่างไรก็ตาม ลัทธิขงจื่อใหม่ได้รับการสันนิษฐานถึงบทบาทที่ยิ่งใหญ่กว่าในราชวงศ์โชซอน นักวิชาการขงจื่อใหม่มีเนื้อหาที่ไม่ยาวที่จะอ่านและจดจำกฎดั้งเดิมของจีน และเริ่มพัฒนาทฤษฎีใหม่ของลัทธิขงจื่อใหม่ อีฮวฺง และ อีอี เป็นนักปรัชญาขงจื่อใหม่ที่โดดเด่นที่สุดในบรรดานักทฤษฎีใหม่เหล่านี้

สาวกที่โดดเด่นที่สุดของอีฮวฺง คือคิมซองอิล (金誠一, 1538–1593), รฺยูซอง-รยฺอง (柳成龍 1542-1607) และ ชองกู (한강정구, 寒鄭郑求, 1543–1620) ที่รู้จักในนาม "ฮีโร่สามคน" หลังจากพวกเขาก็ตามมาด้วยนักวิชาการรุ่นที่สองซึ่งรวมถึง ชางฮยฺองวาง (1554-1637) และ ชางฮึง-ฮโย (敬堂 , 1564–1633) และรุ่นที่สาม (รวมถึง ฮอมก, ยุนฮฺยฺ, ยุนซอนโด และ ซงชียอล) ที่นำโรงเรียนเข้าสู่ยุคศตวรรษที่ 18 

แต่ลัทธิขงจื่อใหม่กลายเป็นพวกหัวดื้อรั้นมากในเวลาที่ค่อนข้างเร็วซึ่งขัดขวางการพัฒนาทางสังคม เศรษฐกิจและการเปลี่ยนแปลงที่จำเป็นมากและนำไปสู่การแบ่งแยกและการวิจารณ์ของทฤษฎีใหม่ ๆ อย่างไม่คำนึงถึงความน่าสนใจอันเป็นที่นิยม ยกตัวอย่างเช่นทฤษฎีของหวางหยางหมิง ซึ่งเป็นที่นิยมในสมัยราชวงศ์หมิงของจีนถือว่าเป็ฯแนวคิดที่นอกรีตและถูกประณามอย่างรุนแรงจากนักปรัชญาขงจื่อใหม่ชาวเกาหลี นี่ยังไม่รวมคำอธิบายประกอบในลัทธิขงจื่อใหม่แบบคานงที่แตกต่างจากจูซีซึ่งถูกกันออกไป ภายใต้ราชวงศ์โชซอน ชนชั้นปกครองที่เพิ่งเกิดขึ้นใหม่ที่เรียกว่า ซาริม (사림, 士林) ก็แยกออกเป็นกลุ่มการเมืองตามความหลากหลายของมุมมองของลัทธิขงจื่อใหม่ในแง่การเมือง มีกลุ่มใหญ่สองกลุ่มและกลุ่มย่อยอีกจำนวนมาก

ในช่วงการรุกรานของญี่ปุ่นในเกาหลี (ค.ศ. 1592–1598) หนังสือและนักวิชาการลัทธิขงจื่อใหม่ชาวเกาหลีจำนวนมากถูกนำไปยังประเทศญี่ปุ่นและได้รับอิทธิพลจากนักวิชาการชาวญี่ปุ่น เช่น ฟูจิวาระ เซกะ และมีอิทธิพลต่อพัฒนาการลัทธิขงจื่อใหม่ในญี่ปุ่น

ลัทธิขงจื่อใหม่ในญี่ปุ่น

ลัทธิขงจื่อใหม่ในเวียดนาม

ในปี 1070 จักรพรรดิลี้ท้ายทง เปิดมหาวิทยาลัยขงจื่อแห่งแรกในกรุงฮานอยซึ่งมีชื่อว่า "วันเมี้ยว" 'ศาลลี้ขยายอิทธิพลของลัทธิขงจื่อในภาษาจีนกลางผ่านการทดสอบประจำปี สานต่อรูปแบบการสอบมาจากสมัยราชวงศ์ถัง จนกระทั่งถูกยึดครองดินแดนโดยผู้รุกรานจากอาณาจักรต้าหมิง(จีน) เมื่อปี ค.ศ.1407 ในปี ค.ศ. 1460 จักรพรรดิเลแท้งตงแห่งราชวงศ์เลนำลัทธิขงจื่อใหม่มาบังคับใช้เป็นคุณค่าพื้นฐานของอาณาจักรได่เหวียต (ต้าเยว่)

การสอบรับราชการ

ลัทธิขงจื่อใหม่ไการด้รับตีความจากบัณฑิตขงจื่อที่ครองอำนาจซึ่งจำเป็นต้องผ่านการสอบรับราชการโดยราชวงศ์หมิง และดำเนินการต่อไปจนสมัยราชวงศ์ชิงและสิ้นสุดระบบการสอบรับราชการเพื่อรับใช้จักรพรรดิในปี ค.ศ.1905 อย่างไรก็ตามนักวิชาการหลายคน เช่น Benjamin A. Elman ได้ตั้งคำถามถึงลำดับชั้นตามบทบาทของพวกเขาในฐานะการตีความแบบดั้งเดิม ในการสอบขุนนางของรัฐ สะท้อนให้เห็นถึงลำดับชั้นทั้ง เจ้าขุนมูลนายและชนชั้นสูง ซึ่งคนกลุ่มนี้เชื่อในการตีความเหล่านั้นและมุ่งไปยังสำนักี่มีประสิทธิภาพ อย่างเช่น Han Learning (สำนักศึกษาลัทธิขงจื่อสมัยราชวงศ์ฮั่น) ซึ่งแข่งขันกันเสนอการตีความของลัทธิขงจื่อ

สำนักศึกษาลัทธิขงจื่อ เรียกว่า Evidential School หรือ Han Learning และได้ถกเถียงกันว่าลัทธิขงจื่อใหม่ได้ทำให้คำสอนของลัทธิขงจื่อปนไปด้วยความคิดทางพุทธศาสนา สำนักนี้ได้วิพากษ์วิจารณ์ลัทธิขงจื่อใหม่ที่เกี่ยวข้องกับความคิดเชิงปรัชญาที่ว่างเปล่าซึ่งไม่เชื่อมโยงกับความเป็นจริง

คัมภีร์ของลัทธิขงจื่อ

คัมภีร์ของลัทธิขงจื่อที่มีอยู่ในปัจจุบันได้รับการรวบรวมโดยจูซีเป็นหลัก จูซีได้ประมวลหนังสือสี่เล่ม (ได้แก่ ต้าเสวฺ, จงยง, หลุนอวี่ และ เมิ่งจื่อ) ซึ่งต่อมาสมัยราชวงศ์หมิงและชิงได้กลายเป็นตำราหลักที่ใช้ในการสอบราชการ

ลัทธิขงจื่อสมัยใหม่

ในปี ค.ศ. 1920 ลัทธิขงจื่อสมัยใหม่ได้เริ่มพัฒนาและซึมซับการเรียนรู้แบบตะวันตกเพื่อค้นหาวิธีในการปรับเปลี่ยนวัฒนธรรมจีนให้ทันสมัยโดยอาศัยหลักการขงจื่อแบบดั้งเดิม มีทั้งหมดสี่หัวข้อ ได้แก่ การปฏิรูปวัฒนธรรมจีนให้ทันสมัย, จิตวิญญาณของมนุษย์ในวัฒนธรรมจีน, การอธิบายความหมายของศาสนาในวัฒนธรรมจีน, วิธีคิดโดยการหยั่งรู้ที่อยู่นอกเหนือตรรกะและขจัดแนวคิดของการวิเคราะห์แบบแยกส่วน การยึดติดกับลัทธิขงจื่อแบบดั้งเดิมและลัทธิขงจื่อใหม่ทำให้ประเทศจีนล้าหลัง ลัทธิขงจื่อสมัยใหม่มีส่วนช่วยให้ประเทศเกิดใหม่ที่กำลังเผชิญหน้ากับสถานการณ์ที่ยากลำบากอย่างวัฒนธรรมดั้งเดิมของจีนโบราณในกระบวนการการปฏิรูปประเทศให้ทันสมัย นอกจากนี้ยังส่งเสริมวัฒนธรรมโลกของอารยธรรมอุตสาหกรรมมากกว่าความรู้สึกส่วนบุคคลแบบดั้งเดิม

---------------------------------