พึงนําชีวิตให้ถึงจุดหมาย ๓ ขั้น(อัตถะ)คือ
ขั้นที่ ๑ ขั้นตาเห็นหรือประโยชน์ปัจจุบัน
1) มีสุขภาพดีร่างกายแข็งแรงไรคโรคอายุยืน
2) มีเงินมีงานมีอาชีพสุจริตพึ่งตนเองได้ทางเศรษฐกิจ
3) มีสถานภาพดีเป็นที่ยอมรับนับถือในสังคม
4) มีครอบครัวผาสุกทําวงศ์ตระกูลให้เป็นที่นับถือ
** ทั้ง ๔ ข้อนี้ พึงให้เกิดมีโดยธรรมและใช้ให้เป็นประโยชน์ทั้งแก่ตนและผู้อื่น
ขั้นที่ ๒ ขั้นเลยตาเห็นหรือประโยชน์เบื้องหน้า
1) มีความอบอุ่นซาบซึ้งสุขใจไม่อ้างว้างเลื่อนลอยมีหลักยึดเหนี่ยวใจให้เข้มแข็งด้วยศรัทธา
2) มีความภูมิใจในชีวิตสะอาดที่ได้ประพฤติแต่การอันดีงามด้วยความสุจริต
3) มีความอิ่มใจในชีวิตมีคุณค่าที่ได้ทําประโยชน์ตลอดมาด้วยน้ําใจเสียสละ
4) มีความแกล้วกล้ามั่นใจที่จะแก้ไขปัญหานำชีวิตและภารกิจไปได้ด้วยปัญญา
5) มีความโล่งจิตมั่นใจมีทุนประกันภพใหม่ด้วยได้ทําไว้แต่กรรมที่ดี
ชั้นที่ ๓ จุดหมายสูงสุดหรือประโยชน์อย่างยิ่ง
1) ถึงแม้ถูกโลกธรรมกระทบพบความผันผวนปรวนแปรก็ไม่หวั่นไหวมีใจเกษมศานต์มั่นคง
2) ไม่ถูกความยึดติดถือมั่นบีบคั้นจิตให้ผิดหวังโศกเศร้ามีจิตโล่งโปร่งเบาเป็นอิสระ
3) สดชื่นเบิกบานใจไม่ขุ่นมัวเศร้าหมองผ่องใสไร้ทุกข์มีความสุขที่แท้
4) รู้เท่าทันและทําการตรงตามเหตุปัจจัยชีวิตหมดจดสดใสเป็นอยู่ด้วยปัญญา
(ถ้าบรรลุจุดหมายชีวิตถึงขั้นที่๒ขึ้นไปเรียกว่าเป็น“บัณฑิต”)
** จุดหมายทั้ง ๓ ขั้น นี้ปฏิบัติให้สําเร็จครบ ๓ ด้าน คือ
- ด้านเพื่อตนหรือประโยชน์ตนคือประโยชน์๓ขั้นข้างต้นซึ่งพึงทําให้เกิดขึ้นแก่ตนเองหรือพัฒนาชีวิตของตนขึ้นไปให้ได้ให้ถึง(อัตตัตถะ)
- ด้านเพื่อผู้อื่นหรือประโยชน์ผู้อื่นคือประโยชน์๓ขั้นข้างต้นซึ่งพึงช่วยเหลือผู้อื่นให้ได้ให้ถึงด้วยการชักนําสนับสนุนให้เขาพัฒนาชีวิตของตนขึ้นไปตามลําดับ(ปรัตถะ)
- ด้านร่วมกันหรือประโยชน์ทั้งสองฝ่ายคือประโยชน์สุขและความดีงามร่วมกันของชุมชนหรือสังคมรวมทั้งสภาพแวดล้อมและปัจจัยต่างๆซึ่งพึงช่วยกันสร้างสรรค์บํารุงรักษาเพื่อเกื้อหนุนให้ทั้งตนและผู้อื่นก้าวไปสู่จุดหมาย๓ขั้นข้างต้น(อุภยัตถะ)
จากหนังสือ“ธรรมนูญชีวิต” โดยป.อ. ปยุตโต
------------------
