หนทางสู่ความดับทุกข์ เรียกอีกอย่างว่า "ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์" ประกอบด้วยองค์ประกอบ 8 ประการ(เป็นหนึ่งในอริยสัจ4)
ในธัมมจักกัปปวัตตนสูตรพระพุทธเจ้าตรัสว่าอริยมรรคมีองค์8 หรืออัษฎางคิกมรรคนี้เป็นทางสายกลางคือเป็นข้อปฏิบัติอันพอดีที่จะนำไปสู่ความหลุดพ้น
ตามวิภังคสูตร ทรงอธิบายรายละเอียดไว้ดังนี้
- สัมมาทิฏฐิ(ความเห็นที่ถูกต้อง) หมายถึงความรู้ในอริยสัจ4
- สัมมาสังกัปปะ(ความคิดที่ถูกต้อง) หมายถึงความคิดในการออกจากกามความไม่พยาบาทและการไม่เบียดเบียน
- สัมมาวาจา(วาจาที่ถูกต้อง) หมายถึงการเว้นจากการพูดเท็จหยาบคายส่อเสียดและเพ้อเจ้อ
- สัมมากัมมันตะ(การปฏิบัติที่ถูกต้อง) หมายถึงเจตนาละเว้นจากการฆ่าการเอาของที่เจ้าของไม่ได้ให้และการประพฤติผิดในกาม
- สัมมาอาชีวะ(การหาเลี้ยงชีพที่ถูกต้อง) หมายถึงการเว้นจากมิจฉาชีพ
- สัมมาวายามะ(ความเพียรที่ถูกต้อง) หมายถึงสัมมัปปธาน4คือความพยายามป้องกันอกุศลที่ยังไม่เกิดละอกุศลที่เกิดขึ้นแล้วทำกุศลที่ยังไม่เกิดและดำรงรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้ว
- สัมมาสติ(การมีสติที่ถูกต้อง) หมายถึงสติปัฏฐาน4
- สัมมาสมาธิ(การมีสมาธิที่ถูกต้อง) หมายถึงฌาน4
ในจูฬเวทัลลสูตร จัดสัมมาวาจา สัมมากัมมันตะและสัมมาอาชีวะ เข้าในสีลขันธ์
จัดสัมมาวายามะ สัมมาสติและสัมมาสมาธิ ทรงจัดเข้าในสมาธิขันธ์และ
จัดสัมมาทิฏฐิและสัมมาสังกัปปะ เข้าในเป็นปัญญาขันธ์
~~~~~~~~~~
