พุทธดำรัส : ในพระไตรปิฏก
“... ดูก่อนมาลุงกยบุตร.... เธอทั้งหลายจงจำปัญหาที่เราไม่พยากรณ์และจงจำปัญหาที่เราพยากรณ์.... อะไรเล่าที่เราไม่พยากรณ์
ดูก่อนมาลุงกยบุตรทิฐิว่าโลกเที่ยงโลกไม่เที่ยงโลกมีที่สุดโลกไม่มีที่สุดชีพอันนั้นสรีระก็อันนั้นชีพอย่างหนึ่งสรีระอย่างหนึ่งสัตว์เบื้องหน้าแต่ตายไปมีอยู่สัตว์เบื้องหน้าแต่ตายไปไม่มีอยู่สัตว์เบื้องหน้าแต่ตายไปมีอยู่ก็มีไม่มีอยู่ก็มีสัตว์เบื้องหน้าแต่ตายไปมีอยู่ก็หามิได้ไม่มีอยู่ก็หามิได้ดังนี้เราไม่พยากรณ์.... ก็เพราะเหตุไรข้อนั้นเราจึงไม่พยากรณ์เพราะข้อนั้นไม่ประกอบด้วยประโยชน์ไม่เป็นเบื้องต้นแห่งพรหมจรรย์ไม่เป็นไปเพื่อความหน่ายเพื่อความคลายกำหนัดเพื่อความดับเพื่อความสงบเพื่อความรู้ยิ่งเพื่อความตรัสรู้เพื่อนิพพานดูก่อนมาลุงกยบุตรเหตุนั้นเราจึงไม่พยากรณ์ข้อนั้น
“... ดูก่อนมาลุงกยบุตร.... อะไรเล่าที่เราพยากรณ์ดูก่อนมาลุงกยบุตรความเห็นว่านี้ทุกข์นี้เหตุให้เกิดทุกข์นี้ความดับทุกข์นี้ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ดังนี้เราพยากรณ์ก็เพราะเหตุไรเราจึงพยากรณ์ข้อนั้นเพราะข้อนั้นไประกอบด้วยประโยชน์เป็นเบื้องต้นแห่งพรหมจรรย์เป็นไปเพื่อความหน่ายเพื่อความคลายกำหนัดเพื่อความดับเพื่อความสงบเพื่อความรู้ยิ่งเพื่อความตรัสรู้เพื่อนิพพานเหตุนั้นเราจึงพยากรณ์ข้อนั้น
“... ดูก่อนมาลุงกยบุตร.... บุคคลใดแลจะพึงกล่าวอย่างนี้ว่าพระผู้มีพระภาคจักไม่ทรงพยากรณ์แก่เรา(ซึ่งทิฐิ๑๐ประการนั้น) เพียงใดเราจักไม่ประพฤติพรหมจรรย์ในพระผู้มีพระภาคเพียงนั้นตถาคตไม่พึงพยากรณ์ข้อนั้นเลยและบุคคลนั้นพึงทำกาละ(ตาย) ไปโดยแท้ดูก่อนมาลุกยบุตรเปรียบเหมือนบุรุษต้องศรอาบยาพิษที่ฉาบทาไว้หนามิตรอมาตรย์ญาติสาโลหิตของบุรุษนั้นพึงไปหานายแพทย์ผู้ชำนาญในการผ่าตัดมาผ่าบุรุษผู้ต้องศรนั้นพึงกล่าวอย่างนี้ว่าเรายังไม่รู้จักบุรุษผู้ยิงเรานั้นว่าเป็นกษัตริย์พราหมณ์แพศย์หรือศูทร......มีชื่อว่าอย่างนี้มีโคตรอย่างนี้...... สูงต่ำหรือปานกลาง..... ดำขาวหรือผิวสองสีอยู่บ้านนิคมหรือนครโน้นเพียงใดเราจักไม่นำลูกศรนี้ออกเพียงนั้นบุรุษผู้ต้องศรนั้นพึงกล่าวอย่างนี้ว่าเรายังไม่รู้จักธนูที่ใช้ยิงเรานั้นเป็นชนิดมีแร่หรือเกาทัณฑ์.... สายที่ยิงเรานั้นเป็นสายทำด้วยปอผิวไม้ไผ่เอ็นป่านหรือเยื่อไม้ลูกธนูที่ยิงเรานั้นทำด้วยไม้ที่เกิดเองหรือไม่ปลูกทางเกาทัณฑ์ที่ยิงเรานั้นเขาเสียบด้วยขนปีกนกแร้งนกตะกรุมเหยี่ยวนกยูงหรือนกชื่อว่าสิถิลหนุ(คางหย่อน) เกาทัณฑ์นั้นเขาพันด้วยเอ็นวัวควายค่างหรือลิง...... ลูกธนูชนิดที่ยิงเรานั้นเป็นชนิดอะไรดังนี้เพียงใดเราจักไม่นำลูกศรนี้ออกเพียงนั้นดูก่อนมาลุงกยบุตรบุรุษนั้นพึงรู้ข้อนั้นไม่ได้เลยโดยที่แท้บุรุษนั้นพึงทำกาละไปฉันใดดูก่อนมาลุกยบุตรบุคคลใดพึงกล่าวอย่างนี้ว่าพระผู้มีพระภาคจักไม่ทรงพยากรณ์ทิฐิ๑๐นั้นฯลฯแก่เราเพียงใดเราจักไม่ประพฤติพรหมจรรย์ในพระผู้มีพระภาคเพียงนั้นข้อนั้นตถาคตไม่พยากรณ์เลยโดยที่แท้บุคคลนั้นพึงทำกาละไปฉันนั้น”
จูฬมาลุงกโยวาทสูตรม. ม. (๑๕๐-๑๕๒)
ตบ. ๑๓: ๑๔๗-๑๕๒ตท.๑๓: ๑๓๒-๑๓๕
ตอ. MLS. II : ๙๙-๑๐
--------------------------
